Ludwik de Laveaux
Jaronowice
k. Jędrzejowa 1868 - Paryż 1894
Stanisław Ludwik de Laveaux
urodził się 21 listopada 1868 w Jaronowicach w Polsce jako syn ziemian Lucjana
i Stefanii z Borkowskich. Wywodząca się z Francji rodzina de Laveaux
osiadła w Polsce w XVIII wieku. Po przedwczesnej śmierci matki Ludwik został
wysłany do szkoły w Krakowie, a potem studiował w Krakowskiej Szkole
Sztuk Pięknych pod dyrekcją Matejki (1884 – 1886 i 1889) i w Akademii Sztuk
Pięknych w Monachium (1887 do stycznia 1889).
Pierwsze znaczące dzieła
Ludwika de Laveaux powstały pod wpływem modernistycznego środowisku
krakowskiego, ich tematy to lud i krajobraz wiejski. Bywał częstym gościem
w Bronowicach, gdzie zaręczył się z Marysią Mikołajczykówną. Wraz z nią
uwiecznił go później Stanisław Wyspiański w „Weselu”, w postaci Widma.
Artysta wiele tworzył w Paryżu i w Normandii, w czasie swojego pobytu we
Francji w latach 1889 – 1894. W swojej sztuce był modernistą, potem silny wpływ
na niego wywarł impresjonizm, ale także i ekspresjonizm i symbolizm.
Fascynowały go światła nocy i namalował wiele nokturnów, pejzaży i ulicznych
scen paryskich. Jego dzieła są wysoko cenione w polskiej historii sztuki, za
granicą jednak są prawdopodobnie przypisywane jakiemuś nieznanemu Francuzowi. Z
zachowanych jego listów wiadomo, że miał przyjaciół w Anglii i że w latach
1890 – 1893 kilkakrotnie wyjeżdżał do Londynu i Oxfordu. Namalował tam kilka
portretów i pejzaży dla swoich gospodarzy. Jego obrazy z francuskich
czasów sprzedawał we Francji, do Anglii i do USA. Jego życie trwało bardzo
krótko. Zmarł w Paryżu w nędzy na gruźlicę. Jest pochowany na paryskim
cmentarzu Pantin.
Katalog dzieł Ludwika de
Laveaux, zestawiony przez jego biografkę, Aleksandrę Melbechowską-Luty, nie
jest kompletny. Wiele jego prac jest prawdopodobnie rozrzuconych we Francji,
Anglii i w USA.
Jego biografię (Widmo, Życie
i Twórczość Ludwika de Laveaux, Ossolineum 1988), a także szczegółowe
informacje o rodzinie de Laveaux, można znaleźć w Bibliotece Polskiej w Paryżu,
a także w bibliotece Polskiego Ośrodka Społeczno-Kulturalnego w Londynie.
(Krzysztof Pochwalski)
Obrazy o tematyce chłopskiej:
